چه عواملی باعث ایجاد تومور مغزی می شود

در حال حاضر انواع مختلفی از تومور های مغزی تشخیص داده شده است. برخی از انواع تومورها مثل Meningioma که طی ان اعصاب مننژ یا بخش بیرونی و محافظ مغز آسیب می بینند بسیار شایع ترند که در آن تنها با انجام یک عمل جراحی و برداشتن تومور این عارضه درمان می شود.

برخی دیگر از انواع تومور های مغزی مثل Astrocytoma به سرعت شیوع یافته و بسیار کشنده محسوب می شود که اگر فرد به آن مبتلا شود، ظرف مدت زمانی بسیار کوتاه جان خود را از دست خواهد داد.

تومور های مغزی می تواند نشانه های مختلفی را در پی داشته باشد که این نشانه ها با نوع تومور و بخشی از مغز که طی آن آسیب می بیند با یکدیگر تفاوت پیدا می کند. اما در عین حال یک یا دو نشانه در این زمینه وجود دارد که با توجه به آن می تواند از بروز تومور های مغزی مطلع شد.

تومور مغزی رشد یک توده غیرطبیعی در مغز است که امکان دارد خوش‌خیم یا بدخیم باشد یا به عبارتی نوعی نئوپلاسم داخل‌جمجمه‌ای سخت و تو پُر، و یا یک تومور (رشد غیر طبیعی سلولی)، در داخل مغز و یا کانال مرکزی نخاع است.

تومور مغزی بدخیم و خوش خیم؟

تومورهای مغزی به دو نوع خوش خیم و بدخیم تقسیم می‌شوند.
تومورهای خوش‌خیم مغزی دارای سلول‌های سرطانی نیستند. معمولا تومورهای خوش‌خیم قابل برداشتن هستند و به ندرت دوباره رشد می‌کنند. سلول‌های تومورهای مغزی خوش‌خیم به ندرت بافت‌های اطراف خود را مورد هجوم قرار می‌دهند و به دیگر قسمت‌های بدن گسترش نمی‌یابند.

سردردهایی که هنگام صبح بر شدت آنها افزوده می شود، سرفه های شدید، تقلای بیش از اندازه به هنگام خواب و حالت تهوع از مهم ترین عواملی هستند که می توانند احتمال ابتلا به تومور مغزی را نشان دهند.

تومورهای مغزی بدخیم که سرطان مغزی نیز نامیده‌ می‌شود، حاوی سلول‌های سرطانی هستند. تومورهای بدخیم احتمال دارد سریع‌تر رشد و تجمع کرده و یا به بافت‌های مغزی مجاور حمله کنند.
البته باید گفت خوش خیم یا بدخیم بودن تومورهای مغزی، به تنهایی در تعیین پیش آگهی و آینده بیماری کافی نیست و محل تومور هم حائز اهمیت است، چون حتی یک تومور خوش خیم، اگر در محلی مهم و حیاتی قرار گرفته باشد، می‌تواند از نظر سیر بالینی بدخیم در نظر گرفته شود و به مرگ زودرس بیمار منجر شود.

دو نشانه خطرناکی که ممکن است در همان مراحل اولیه ابتلا به سرطان خود را نمایان کند به دنبال افزایش فشار در بخش جمجمه که ناشی از بزرگ شدن تومور مغزی است خود را نمایان می کنند و به آن افزایش فشار جمجمه ای می گویند. سردرد هایی که به در هنگام صبح بر شدت آنها افزوده می شود، سرفه های شدید، تقلای بیش از اندازه به هنگام خواب و حالت تهوع از مهم ترین عواملی هستند که می توانند احتمال ابتلا به تومور مغزی را نشان دهند. اگر چه این ممکن است این عوامل برای هر کسی بروز کند و هر فرد در طول روز با آنها درگیر باشد، به هنگام بروز افراد باید حتما با پزشک معالج خود مشورت کنند.

علائم تومور مغزی

♦ سردردی‌ که‌ با دراز کشیدن‌ بدتر می‌شود.
♦ استفراغ‌ همراه‌ با تهوع‌، یا استفراغ‌ ناگهانی‌ بدون‌ تهوع‌
♦ اختلال‌ بینایی‌، از جمله‌ دو تا دیدن‌ اشیاء
♦ ضعف‌ در یک‌ طرف‌ بدن‌
♦ عدم‌ عادل‌ بدن‌؛ گیجی‌
♦ از دست‌ دادن‌ حس‌ بویایی‌
♦ از دست‌ دادن‌ حافظه‌
♦ تغییرات‌ شخصیتی‌
♦ حملات‌ صرعی‌ و تشنجی‌

عوامل‌ افزایش‌ تومور مغزی

عوامل‌ خطر ذکر شده‌ در زیر مربوط‌ به‌ سرطان‌های‌ سایر نقاط‌ بدن‌ که‌ به‌ مغز گسترش‌ می‌یابند هستند:
♦ تغذیه‌ نامناسب‌، به‌ خصوص‌ کم‌ بودن‌ فیبر غذایی‌ (عامل‌ خطر سرطان روده )
♦ سیگار کشیدن‌ (عامل‌ خطر سرطان‌ ریه‌)
♦ افراط‌ در مصرف‌ الکل (عامل‌ خطر سرطان‌ کبد)
♦ قرار گرفتن‌ بیش‌ از حد در مقابل‌ آفتاب‌ (عامل‌ خطر ملانوم‌ بدخیم‌ پوست‌)
♦ وجود یک‌ سرطان دیگر در هر نقطه‌ای‌ از بدن‌

درجه بندی تومور های مغزی

متخصصان، انواع تومورهای مغزی را بر اساس درجه آنها درجه بندی می‌کنند؛

تومور مغزی درجه یک، توموری است که سلول‌هایش در زیر میکروسکوپ قابل رؤیت و مشاهده باشند.

بافت خوش‌خیم است. سلول‌ها تقریباً شبیه سلول‌های طبیعی مغزی هستند و به آرامی رشد می‌کنند.

تومور مغزی درجه دو : بافت تومور بدخیم است و در مقایسه با تومورهای درجه یک، سلول‌ها شباهت کم‌تری به سلول‌های طبیعی دارند.

تومور مغزی درجه سه : بافت‌ بدخیم بوده و سلول‌هایی دارد که با سلول‌های طبیعی متفاوت هستند؛ سلول‌های غیرطبیعی فعالانه در حال رشد هستند (آناپلاستیک Anaplastic).

تومور مغزی درجه چهار : بافت‌ها بدخیم و سلول‌ هایی بسیار شبیه به سلول‌های کاملا غیرطبیعی با تمایل به رشد سریع، دارند.

سلول‌ها در تومور‌های درجه پایین (درجه یک و دو) طبیعی‌تر به‌نظر می‌رسند، و عموماً کندتر از سلول‌های تومورهای درجه بالا (درجه سه و چهار) رشد دارند.

در طی گذشت زمان، یک تومور درجه پایین ممکن است تبدیل به تومور درجه بالاتر شود. به هرحال، این تغییر اغلب در بین افراد بزرگسال بیش‌تر از کودکان رخ می دهد.

انواع تومورهای مغزی اولیه

انواع گوناگونی از تومورهای مغزی اولیه وجود دارند؛ تومورهای مغزی اولیه براساس نوع سلول‌ها و یا قسمتی از مغز که در آن شروع به رشد می‌کنند، نامگذاری می‌شوند. برای مثال، بیش‌تر تومورهای مغزی اولیه در سلول‌های گلیال (Glial) شروع می‌شوند. این نوع تومور گلیوما (Glioma) نامیده می‌شود.

شایع‌ ترین انواع تومورهای مغزی در بزرگسالان عبارتند از:

آستروسیتوما (Astrocytoma) : این تومور درسلول‌ های گلیال (Glial) ستاره‌ای شکل، که آستروسیت (Astrocytes) نامیده می‌شوند، شروع می‌شود. این تومور می‌تواند در هر درجه‌ای باشد، در بزرگسالان، یک آستروسیتوما (Astrocytoma) اغلب در مخ ایجاد می شود.

آستروسیتومای درجه یک و دو : گلیوم (Glioma) درجه پایین نیز نامیده می‌شود.
آستروسیتومای درجه سه : آستروسیتومای آناپلاستیک نیز نامیده می‌شود.
آستروسیتومای درجه چهار : گلیوبلاستوما (Gliblastoma ) و یا گلیوم آستروستیک بدخیم هم نامیده می‌شود.

منینژیوما (Meningioma) : این تومور در مننژ (Meninnges) ((مننژ غشا و پرده ای سه لایه ای در اطراف مغز و نخاع می باشد و کار محافظت و تغذیه دستگاه عصبی مرکزی را بر عهده دارد) بروز می‌کند. این نوع تومور می‌تواند درجه یک، دو یا سه باشد. معمولاً به صورت خوش‌خیم (درجه یک) شروع می‌شود و به‌آرامی رشد می‌کند.

الیگودندروبلاستوما (Oligodendroglimoa) : این تومور در سلول‌های ماده چرب پوشش‌دهنده عصب‌ها، که آن را محافظت می‌کند، بروز می‌کند. این اتفاق معمولاً در مخ رخ می‌دهد؛ این بیماری در افراد میانسال شایع‌تر است و می‌تواند در درجات دو و سه باشد.

شایع‌ترین انواع تومورهای مغزی درکودکان عبارتند از :

مدولوبلاستوما (Medulloblastoma ) : این تومور معمولاً در مخچه بروز می‌کند و به تومور اولیه نوروآکتودرمال (Neuroectodermal ) معروف است. این تومور درجه چهار است.

آستروسیتومای درجه یک و یادو : در کودکان، این تومور درجه پایین در هر قسمتی از مغز ممکن است بروز کند. شایع‌ترین آستروسیتوما در کودکان، آستروسیتوم پیلوسیتیک جوانان است. تومور این بیماری درجه یک است.

تومور اپاندیموما (Ependymoma) : این تومور درسلول‌هایی که حفرة مغز و یا کانال مرکزی نخاع را می‌پوشانند بروز می‌کند. این نوع بیماری در کودکان و نوجوانان شایع‌تر است و می‌تواند درجه یک، دو و یا سه باشد.

گلیوم ساقه مغز (Brain Stem Glioma) : این تومور در پایین‌ترین قسمت مغز بروز می‌کند و می‌تواند درجه پایین و یا بالا باشد. شایع‌ترین نوع آن گلیوم منتشر داخل پل مغز است.